Orxan Pamuk “Masumiyet müzesi”

Orxan Pamukun “Masumiyet müzesi” əsəri haqqında yazmağı neçə müddətdir  təxirə salırdım. Il bitmədən bu işi də “həll edək” getsin))

Düzünü deyim, yazıçının bu əsəri niyə yazmağını bilmirəm. Bəlkə də sadəcə hadisəni qələmə almağa çalışıb. Çünki mən əsərdə gözəl heç nə görmədim. Bəzi məqamlarda toxunaqı bir şeylər var idi, məsələn muzeydəki əşyaların şəkili. 

Yenə də mənə bir “takıntı” uğruna insanın öz həyatını necə sərf etməsi qəribə gəlirdi. Qəhrəman təbii ki, onu qınayanların olacağını təxmin etdiyi üçün “mən xoşbəxt yaşadım” deyir amma yazıçı nə düşünüb bunu yazarkən doğurdan da mənə qaranlıq qaldı. 

Roman hər nə qədər oxucusunu qüvvətli bir sevgi hekayəsini ifadə etdiyinə inandırsa da şəxsən mənim gözləntimi qarşılamadı. Əsərdə mənə qaranlıq qalan nüanslardan biri də Füsunun xarakteri idi. Yazıçı demək olar ki, qadının daxilinə nüfuz etməyib, onun mənəvi dünyasını oxucu üçün açıb ağartmayıb. Füsunun nə düşündüyü, həqiqətdə nə hisslər keçirtdiyi mənə aydın olmadı. Onun əli dəyən, ona aid olan əşyalardan, hər bir şeydən bir parça götürüb “depo” yığıan əsərin qəhrəmanının hisləri qarşılıqlı idi ya yox, bilmədim.

Belə bir muzeyin həqiqətən var olması bu əsərin həssas olan yeganə nüansıdır. Muzeyin ziyarətçiləri kifayət qədərdir.

 Füsunun əşyaları, onu xatırladan hər xırda detal böyük həssaslıqla toplanıb mühavizə olunur və muzeyə gələnlər sadiq sevgilinin hər insanda rast gəlmədiyimiz sədaqəti ilə heyrətlə tanış olur.

Digər tərəfdən əsərin bəhs edildiyi dövrdə şərqlə qərbin arasında qalan türklərin həyatlarındakı qarmaşa, tərəddüd öz əksini ustalıqla tapıb. Ailə, evlilik, qohumluq və digər münasibətlərdə hansı amilin daha vacib olması haqqında geniş fikir mübadilələri aparılıb.